VIBA
VIBA
Vereniging Integrale Bio-Logische Architectuur
Bios-Logos

Biobased circulair

materie

Biobased circulair

Interview met WOONPioniers

Dit is het 55e interview, maar ook het 58e. Want de kern van de Amsterdamse “Woonpioniers” bestaat uit een kwartet dat collectief op 14 oktober ...

Excursie kantoor Deltawind en vogelobservatorium TIJ op 16 mei 2025

Op 16 mei is er een excursie naar het kantoor van Deltawind en het vogelobservatorium Tij, beide ontworpen door Ro+Ad Architecten en beide gelegen op ...

Interview met Annemieke Vermeulen

“Ik wil elke stem horen” Van wie komt deze uitspraak? Raden! Luisteren is haar specialiteit, bescheidenheid haar kenmerk en binnenkort praat ze ook mee in ...

Excursie: Excursie ECO-paviljoen , vrijdag 11 april 2025

Eerst krijgen we een toelichting van de ECO bouwers op hun visie van ecologisch bouwen. Waarna we hun hal en het ECO paviljoen gaan bekijken ...

Interview met Crisow von Schulz

“Er staat vandaag een monumentale beuk op het programma, mooi doorslapen hopelijk, dat is altijd een gokje hoe lang je hem te rotten weg moet ...

VIBA Praktijkcafé op 21 mei 2025

Praktijk cafés seizoen herfst 2024 – zomer 2025 Data en tijden: Woensdag 16 oktober, 16-20 uur. Woensdag 20 november, 16-20 uur. Woensdag 19 februari, 16-20 ...

VIBA Praktijkcafé op 19 maart 2025

Praktijk cafés seizoen herfst 2024 – zomer 2025 Data en tijden: Woensdag 16 oktober, 16-20 uur. Woensdag 20 november, 16-20 uur. Woensdag 19 februari, 16-20 ...

VIBA Praktijkcafé op 19 februari 2025

Praktijk cafés seizoen herfst 2024 – zomer 2025 Data en tijden: Woensdag 19 februari, 16-20 uur. Woensdag 19 maart, 16-20 uur. Woensdag 21 mei, 16-20 ...

Interview met Ingrid Hendrickx

Onze zomergast is een vaste bezoeker van veel VIBA bijeenkomsten, met name de praktijkcafe’s; want daar komt altijd nieuwe kennis uit. Dat is juist haar ...

Interview met Wouter Valkenier

Als verslaggever is het aanstekelijk iemand te interviewen die (huh, in alle onbescheidenheid) ook barst van het enthousiasme. Dat houdt lekker de vaart erin. Na ...

VIBA Praktijkcafé op 20 november 2024

Praktijk cafés seizoen herfst 2024 – zomer 2025 Data en tijden: Woensdag 16 oktober, 16-20 uur. Woensdag 20 november, 16-20 uur. Woensdag 19 februari, 16-20 ...

VIBA Praktijkcafé op 16 oktober 2024

Praktijk cafés seizoen herfst 2024 – zomer 2025 Data en tijden: Woensdag 16 oktober, 16-20 uur. Woensdag 20 november, 16-20 uur. Woensdag 19 februari, 16-20 ...

VIBA Praktijkcafé op 21 mei 2024

VIBA Praktijkcafé dinsdag 21 Mei 2024 Locatie: in de kas bij het kantoor van Renz Pijnenborgh, Edisonstraat 3 ‘s Hertogenbosch. Tijd: 16:00 – 20:00 (rond ...

VIBA Praktijkcafé op 14 mei 2024

VIBA Praktijkcafé dinsdag 14 Mei 2024 Locatie: in de kas bij het kantoor van Renz Pijnenborgh, Edisonstraat 3 ‘s Hertogenbosch. Tijd: 16:00 – 20:00 (rond ...

VIBA Praktijkcafé op 19 maart 2024

Onderwerpen: Afbouwmaterialen voor binnen en binnenklimaat. Circulariteit of niet? Emissie of niet? Vloeren, inventarisatie ervaringen, aandachtspunten. Binnenwanden, inventarisatie ervaringen, aandachtspunten. Binnendeurkozijnen en deuren. Meubilair. Zonwering, ...

VIBA Praktijkcafé op 20 februari 2024

VIBA Praktijkcafé dinsdag 20 februari Onderwerp:  Bouwkosten ramen in deze tijd met veranderingen Locatie:          In de kas bij het kantoor van Renz Pijnenborgh, Edisonstraat 3 ...

Verslag VIBA Café 1 juni 2023: Hans Stofberg

Verslag VIBA-café op 1 juni 2023 ‘Landherstel’ door Hans Stofberg Over circulair bouwen en permacultuur als ontwerpsysteem, en een studieontwerp voor een polderlandschap Aan de ...

Verslag VIBA Praktijkcafé op 10 oktober 2023

Verslag VIBA Praktijkcafe Datum: 10 Oktober 2023 Thema: Verwachting comfort, beheersbaarheid van binnenklimaat bij veranderend buitenklimaat Locatie: De Kas, Edisonstraat 3, ’s-Hertogenbosch Notulen: Werner Evers ...

VIBA Praktijkcafé op 21 november 2023

VIBA Praktijkcafé dinsdag 21 november 2023 Locatie: in de kas bij het kantoor van Renz Pijnenborgh, Edisonstraat 3 ‘s Hertogenbosch. Tijd: 16:00 – 20:00 (rond ...

VIBA Café 5 oktober 2023, Eldin Fajkovic – Respace

VIBA Café:   Eldin Fajkovic Onderwerp: Een nieuw (biobased) leven voor leegstaand vastgoed Datum:          Donderdag 5 oktober 2023 Locatie:         Landgoed Kraaybeekerhof, Diederichslaan 25, 3971 PA  Driebergen-Rijsenburg ...

Verslag VIBA Café 11 mei 2023: Dolf Bakker

VIBA Café:   Dolf Bakker                          High tech analyses voor Low-tech duurzame woningen Verslag VIBA-café op 11 mei 2023 Met parametrisch ontwerpen komen tot een optimaal ...

Verslag VIBA Praktijkcafé op 21 februari 2023

Verslag VIBA Praktijkcafe Datum: 21 Februari 2023 Thema: Gevelopeningen en beglazing Locatie: De Kas, Edisonstraat 3, ’s-Hertogenbosch Notulen: Werner Evers Bij het voorstelrondje in de ...

LIVE Talkshow VIBA Café, 5 april 2023

Hoe kunnen we met Gezond en Biobased Bouwen impact hebben op onze toekomstige leefomgeving? Moet dit niet de norm zijn? De VIBA organiseert op woensdag ...

Talkshow VIBA Café, Gezond en Biobased Bouwen

Hoe kunnen we met Gezond en Biobased Bouwen impact hebben op onze toekomstige leefomgeving? Moet dit niet de norm zijn? De VIBA organiseerde op woensdag ...

BIOBASED CIRCULAIR

kringlopen en hergebruik

Biobased en circulair bouwen hebben allebei betrekking op het gebruik van materialen die onze aarde niet uitputten en vervuilen. Circulair bouwen is gebaseerd op de gedachte dat er geen materialen verloren gaan doordat ze in een kringloop zitten. Het kan zijn dat materialen zelf in een kringloop zitten, maar het kan ook zijn dat producten die van materialen gemaakt zijn in een kringloop zitten. In dat laatste geval spreek je ook wel over hergebruik.

Technische kringloop

Er zijn twee soorten kringlopen: de technische kringloop en de natuurlijke kringloop. In de technische kringloop zitten materialen die niet herwinbaar zijn, maar die wel opnieuw te gebruiken zijn. Goede voorbeelden daarvan zijn glas en metaal. Deze materialen kunnen na gebruik worden omgesmolten en opnieuw gebruikt worden voor nieuwe producten. Bij sommige kunststoffen kan dat ook, maar het kan lang niet voor alle kunststoffen. Er zijn ook producten die deels te recyclen zijn, zoals bijvoorbeeld beton. Bij het uithardingsproces van beton vormen cement en water een chemische reactie. Deze reactie kan niet ongedaan worden. Wel kan beton vermalen worden, waarbij stoffen die daarbij ontstaan weer gebruikt kunnen worden als toeslagmateriaal voor nieuw beton. Dit spaart bijvoorbeeld de winning van zand en grind.

natuurlijke kringloop

Naast de technische kringloop is er ook een natuurlijke kringloop. De materialen die in deze kringloop zitten, zijn onderdeel van de bestaande kringlopen in de natuur of van nieuwe kringlopen die daaraan verwant zijn. Deze materialen noemen we biobased. Zoals de naam zegt hebben ze een natuurlijke oorsprong. Maar om in een natuurlijke kringloop te blijven moeten ze ook op een natuurlijke manier ofwel biologisch afbreekbaar zijn. Een derde belangrijke voorwaarde is dat deze materialen in een redelijk tempo weer herwinbaar zijn doordat ze weer aangroeien. Hout is een goed voorbeeld van een biobased materiaal. Hout is van natuurlijke oorsprong, biologisch afbreekbaar en herwinbaar, omdat er weer nieuwe bomen groeien. IJzer komt van oorsprong ook uit de natuur, maar is niet biologisch afbreekbaar. Bovendien voldoet het niet aan de eis dat het herwinbaar is, omdat we het sneller opmaken dan dat het opnieuw wordt aangemaakt.
Als hout bewerkt wordt met materialen die niet biologisch afbreekbaar zijn, dan is het materiaal zelf niet meer volledig biologisch afbreekbaar en past het niet meer in de natuurlijke kringloop.
Naast hout zijn er veel biobased materialen en producten die steeds meer de weg vinden naar de bouw. Daarbij valt te denken aan leem, hennep, vlas, riet, stro, houtvezel, cellulose en nieuwe biobased producten op basis van bijvoorbeeld zetmeel.

circulair bouwen

Voor beide kringlopen is het belangrijk dat materialen of producten weer van elkaar gescheiden kunnen worden. Het is daarom van belang om bij het ontwerp niet alleen na te denken hoe een bouwwerk in elkaar gezet wordt, maar ook hoe het weer gedemonteerd wordt. Materialen en producten die verlijmd worden kunnen veel moeilijker van elkaar gescheiden worden en zijn daardoor veel moeilijker te recyclen. Vaak komt het voor de leidingen worden ingestort in een gewapende betonvloer. In die vloer vindt er dan een vermenging plaats van verschillende materialen, die moeilijk meer uit elkaar te halen zijn. Om dit te voorkomen moeten we anders gaan bouwen en voorkomen dat we leidingen instorten in betonvloeren. Dat dat kan wordt bewezen door een aantal goede voorbeeld projecten. Er is echter nog wel meer onderzoek en ontwikkeling nodig om circulair bouwen in alle onderdeel van de bouw te kunnen passen.

voordelen van biobased bouwen

Het voordeel van biobased producten is dat ze naast goede milieu eigenschappen ook een positieve invloed hebben op het binnenklimaat van een woning of gebouw. Hout en leem, maar ook hennep en vlas, zijn vochtregulerende materialen. Deze materialen kunnen vocht opnemen en weer uitdampen, waardoor er een constante vocht percentage ontstaat. Bovendien wordt door het toepassen van deze materialen schimmelvorming voorkomen. Door het gebruik van natuurlijke materialen kan er damp-open gebouwd worden. Door damp-open bouwen hoeven er geen dampremmende of dampdichte folies worden toegepast. Vocht kan daardoor makkelijker via de natuurlijke weg het een woningen naar buiten uitdampen. Verder zijn de akoestische eigenschappen beter, er komen minder schadelijke stoffen vrij en is er geen radioactieve straling. Verder is met proeven aangetoond dat bij het gebruik van natuurlijke isolatiematerialen de temperatuurbalans van gebouwen beter is.

biobased bouwen is al eeuwen oude

Het mooie is de mensheid eeuwen lang gebouwd heeft met biobased materialen, die vaak lokaal gevonden en gewonnen werden. Hoewel de huizen van onze voorouders misschien primitief waren, bouwden onze voorouders huizen die geheel aangepast waren op de beschikbare materialen en de klimatologische omstandigheden. Daarvan zijn prachtige voorbeelden te zien, zoals de houten huizen in de noordelijke zones en de lemen huizen in woestijn gebieden.

VIBA en biobased - circulair bouwen

Circulair bouwen beperkt zich overigens niet alleen tot het toepassen van herwinbare en circulaire materialen. Bij circulair bouwen worden gebouwen en huizen zo ontworpen dat ook het energiegebruik geheel circulair is. Door het toepassen van de juiste materialen en technieken wordt alleen herwinbare energie van zon, wind en biomassa gebruikt.
De VIBA is al meer dan 40 jaar actief op het gebied van biobased en circulair bouwen. Toen de VIBA in 1976 werd opgericht werden de termen biobased en circulair nog niet gebruikt in relatie tot de bouw. Maar van het allereerste begin heeft de VIBA zich bezig gehouden met het gebruik van milieuvriendelijke materialen en het toepassen van energiebesparende maatregelen zodat er niet of nauwelijks meer gebruik gemaakt hoeft te worden van de fossiele brandstoffen. De keuze voor natuurlijke materialen werd vooral ingegeven door het streven om ook gezonde gebouwen en woningen te realiseren. Er is in de loop der jaren bij de VIBA een schat aan kennis opgebouwd.
Bijna alle bij de VIBA aangesloten architecten, adviseurs en bouwers werk volgens de principes van het biobased en circulair bouwen. Op sommige onderdelen is dat nog lastig, maar de ontwikkelingen gaan hard. In Nederland zijn veel goede voorbeelden te zien van woningen en kleinschalige utiliteitbouw die met biobased materialen zijn gebouw. Zo zijn er compleet houten huizen in verschillende soorten uitvoeringen met natuurlijke isolatiematerialen, strobouw huizen en huizen van kalkhennep.

Bekijk ook

Scroll naar boven

VIBA nieuwsbrief

Schrijf u in op onze nieuwsbrief

VIBA

Managed by Kjenmarks - Wordpress & SEO specialisten