vorm
Organische architectuur
VIBA Café 4 april 2024 Ingolf Kruseman
20 mei 2022: Excursie naar het Zorgcentrum De Pelgromhof te Zevenaar
Bijeenkomst BetonBallon en organisch bouwen op 14 oktober
verslag VIBA Praktijkcafé over ‘Mens en Architectuur’ juni 2020
Lezing “Het andere Bauhaus” door dr. Juri Czabanowski op 17 november
Essay over Barcelona Paviljoen 90 jaar
Excursie Villa Wylerberg 19 juni 2019
Verslag VIBA Café 6 juni: Pieter van der Ree over Living Architecture
Verslag VIBA-Café 7-3: Ad de Vrieze over Frank Lloyd Wright
Verslag VIBA-Café 5 oktober: Huub van Laarhoven over de natuur in relatie tot architectuur
VIBA-Café 1 april 2010: Architectuur en spiritualiteit
organische architectuur
geschiedenis organische architectuur
De organische architectuur is een architectuurstroming die het vakmanschap ontstijgt en meer gericht is op het kunstenaarschap. Gezond en circulair bouwen zijn vanzelfsprekend onderdeel van organische architectuur, evenals de sociale kant van het bouwen. De organische architectuur heeft een grote bloeitijd gehad in het interbellum (1920-1923), o.a. in de Amsterdamse School, maar ook in talloze buitenlandse projecten zoals het 1e en 2e Goetheanum. Om de 33 jaar lijkt er een opleving te zijn. In de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw kwam het bijvoorbeeld terug in het werk van architecten als Alvar Aalto en Hans Scharoun. In de jaren 80 komt het in Nederland terug in het werk van Alberts & van Huut. De NMB bank en het gebouw van de Gasunie zijn sprekende voorbeelden.
7 niveaus van organische architectuur
Organische Architectuur werkt op 7 niveaus.
- Allereerst is er een bouwgedachte waarbij gezocht wordt naar het wezenlijk. Dit behoort tot de ideeënwereld. Hoewel een gebouw zelf statisch is, kan een gebouw van vorm veranderen en gaan spreken doordat wij ons er door heen bewegen.
- Dit is het niveau van dragen en belasten en dat behoort tot de fysieke wereld, de wereld van de mineralen. Door de eeuwen heen is er veel aandacht besteed aan de vormgeving van de onderlinge ontmoetingen tussen de dragende delen. Denk bijvoorbeeld aan de klassieke ordes waarbij de dragende koppen van zuilen gedecoreerd zijn. Ander voorbeeld vindt je in bijzonder vormgegeven sluitstenen. In de Gotische architectuur is er vooral opgericht om de oprichting te laten zien. Het idee wordt ook in het detail uitgedrukt; hoe ontmoet het ene materiaal het andere.
- Het derde niveau betreft de metamorfose, de scheppende beweging. Het gaat over beleven en bevindt zich op zielsniveau. Door het idee in de stof te brengen vindt er vormverandering plaats. Ieder onderdeel is een deel van het geheel en draagt daar aan bij.
- Op dit niveau komt de vorm tot stand. De vorm wordt beïnvloed door het idee (de geest), de materie, het innerlijk en het uiterlijk.
- Dit niveau gaat over het gebruik. Hoe geef je leven aan de vorm en welke vernieuwing wordt er door gestimuleerd. Schoonheid kan helend zijn. Architectuur krijgt uitstraling als het dienstbaar is aan het geheel en past bij de cultuur. Het versterkt de plek en de gemeenschap.
- Het zesde niveau betreft de uitstraling, krijgt het glans, gaat het stralen ofwel is het een cultuur drager.
- Zeven is het niveau van het ikoon of ook wel de Genius Loci. De genius loci is een construct, waarin de kennis, herinnering, waarneming en duiding van de menselijke geest samensmelten. Om opvallende bebouwing met een eigen karakter en sfeer te bewerkstelligen, wordt de genius loci veelal in het ontwerpproces van de bouwwerken meegenomen.
De niveaus 2 t/m 7 hebben ook een verwantschap met de 1e t/m de 6e dimensie en de opeenvolging mineraal, plant, die, mens, engel en volksgeest.
huidige situatie organische architectuur
Op dit moment, in deze tijd is er weinig geborgen in de architectuur. Het kristallijne vormen hebben de overhand en zijn uitgeleefd. De moderne steden zijn vaak recht en onherbergzaam. Het verschil tussen sociaal en socialistisch zegt ook iets over de manier waarop we met architectuur kunnen omgaan. Sociaal gaat over intermenselijke contact, respect. Socialistisch leidt tot standaarden en knechting van de mens. Dat laatste lijkt vaak de overhand te hebben in de manier waarop we de gebouwde omgeving inrichten. Er is een sterke behoefte aan een nieuwe organische architectuur.
Bekijk ook
