materie
Natuurinclusief
Interview met Ingrid Hendrickx
Interview met Wouter Valkenier
Verslag VIBA Café 2 maart 2023: The Weather Makers
Natuurlijk inclusief
Verslag VIBA Café 10 maart over Houtbouw in Kerckebosch te Zeist
Verslag VIBA Café 3 december door RO&AD architecten over gebouwen als onderdeel van een ecosysteem
Verslag VIBA Café op 5 maart door David Kloeg over Het holistich cultureel landschap, Liechtenstein opnieuw ingericht
Een holistische visie op ‘Natuurinclusief Bouwen’
verslag VIBA Café 3 oktober: Michel Post over Energetische Organische Bio-Architectuur
Verslag VIBA Café 6 december Documentaire “Plannen voor Plaats”
Verslag VIBA-Café 6 september: Daan Bruggink over Biophilic Design
Verslag VIBA-Café 17 mei: Frank van Dien over helofytenfilters
Atelierwoning met houtskeletbouw en stroleem
Verslag VIBA-Café 3 november: Bomen over bomen met Jeroen Heindijk
Verslag VIBA-Café 6 oktober: Stef Janssen over dynamische biodiverse daksystemen
VIBA-Café 3 september Landschap 2.0 door Ernest de Groot
Verslag VIBA Café donderdag 4 december 2014
VIBA Café 3 februari 201: Hiltrud Pötz: Verbreding van de stedelijke wateropgave
natuurinclusief
belang van natuurinclusief
groen in het interieur
Het is in allerlei onderzoeken aangetoond dat de aanwezigheid van planten een positieve invloed heeft op het binnenklimaat van gebouwen en op de gezondheid van mensen die daar aanwezig zijn. Planten nemen CO2 op en zetten dat om in zuurstof. Door de aanwezigheid van planten daalt daardoor het gehalte aan CO2 in gebouwen en komt er meer zuurstof. Daarnaast leveren planten ook een bijdrage in het reduceren van zowel fijnstof als schadelijke stoffen voor de mens. Planten zijn wat dat betreft natuurlijke luchtfilters. Maar ook de aanwezigheid van groen alleen al zorgt voor ontspanning. Veel mensen ontspannen makkelijker in een natuurlijke omgeving, waardoor planten ook een bijdrage hebben op de mentale gezondheid.
De meest simpele vorm is het plaatsen van plantenbakken in verblijfsruimten. Het is echter veel mooier en effectiever om de aanwezigheid van planten mee te nemen in het ontwerp van een gebouw. Dat kan door het ontwerpen van vaste plantenbakken, door het toevoegen van een kas aan een woning of gebouw of het maken van een atrium met een binnen tuin. Ook is het mogelijk om binnenwanden te laten begroeien. Dat kan op verschillende manier.
groene daken en gevels
Aan de buitenkant zijn de mogelijkheden uiteraard groter. Ook daar is het mogelijk om gevels te laten begroeien, zoals bij het sportcomplex Mercator in Amsterdam. De groene gevels is daar als een 2e huid om het gebouw geplooid. Wat veel vaker wordt toegepast zijn groene daken. De meest eenvoudige begroeide daken zijn gemaakt met sedum beplanting. Het voordeel van sedumbeplanting is dat goed tegen droogte kan en dat het niet gemaaid hoeft te worden. Het sedum wordt aangebracht op een substraatlaag van minimaal 8 centimeter. Zo’n sedumdak kan zowel op een plat als schuindak worden aangebracht. Bij daken met een grotere hellingshoek dan 15 graden moet een extra onderconstructie worden aangebracht om te voorkomen dat de substraatlaag naar beneden schuift. De afwatering geschiedt door het aanbrengen van een drainageslang aan de onderzijde van het schuine dak. Meestal is het onderhoud van sedumdaken zeer beperkt. Eén keer per jaar moeten planten uit het dak verwijderd worden die kunnen uitgroeien tot een struik of boom. Vaak komen we in de loop van de tijd andere planten tussen het sedum terecht, maar dat hoef verder geen probleem te zijn. Naast sedum daken zijn we ook grasdaken. De dikte van deze daken is groter. De substraatlaag moet dikker zijn, c.a. 17 cm, om te zorgen dat het gras goed kan wortelen. Het onderhoud van grasdaken is groter omdat het gras ook op gezette tijden gemaaid moet worden, afhankelijk van de grassoort die wordt gebruikt.
Groene daken hebben verschillende voordelen. Ze zorgen voor meer biodiversiteit, ze houden het regenwater langer vast, waardoor bij hoosbuien het regenwater minder snel in het riool terecht komt, het aanzien van met name platte daken wordt er een stuk mooier op en de ruimtes onder het dak blijven langer koel in de zomer. Vooral in meer stedelijke omgevingen spelen deze voordelen een rol van betekenis. Soms wordt wel gedacht dat een begroeid dak ook een bijdrage levert aan de isolatie van een huis of gebouw, maar dat is echter niet zo. Daken zijn meestal vochtig of nat. Aangezien water goed warmte geleidt, wordt de isolatiewaarde teniet gedaan. Het helpt echter wel om huizen en gebouwen koel te houden in de zomer. De massa van het dak is groter waardoor de opwarming van het dak door zoninstraling langzamer gaat. Als het dak vochtig of nat is zal het water onder invloed van het zonlicht gaan verdampen. Daardoor het verdampen van water ontstaat adiabatische koeling. Deze manier van koelen is vergelijkbaar met de koeling van ons lichaam doormiddel van transpiratie.
Naast sedumdaken en grasdaken zijn er ook daken waar veel grotere beplanting op wordt aangebracht. In dat geval is er sprake van een daktuin. Dit wordt onder andere wel toegepast op daken van parkeergarages die onder woningen worden aangelegd. Maar ook op het depot van het museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam is een complete daktuin aangelegd met bomen.
groen en natuur in de omgeving
Naast groen dat in, aan en op gebouwen kan worden aangebracht is ook de aanwezigheid van groen in omgeving van gebouwen en woningen van groot belang voor de gezondheid en welbevinden van mensen en voor het behoud van de natuur zelf. Door de uitbreiding van de gebouwde omgeving wordt de natuur steeds verder teruggedrongen wordt de leefomgeving van de mens letterlijk harder, met alle gevolgen van dien. De biodiversiteit neemt af. Regenwater wordt minder lang vastgehouden in de bodem, waardoor de bodem verdroogt. De temperatuur stijgt in stedelijke gebieden. Al deze effecten hebben ingrijpende gevolgen. Waar de natuur al onder druk staat door de klimaatverandering zorgen we ervoor dat het milieu deze klimaatverandering minder goed kan opvangen. De aanwezigheid van groen en natuur in de gebouwde omgeving is van groot belang voor klimaatadaptatie en behoud van de soorten rijkdom aan planten en dieren. Daarnaast zorgt de aanwezigheid van natuur in de gebouwde omgeving altijd voor een sterke kwaliteitsverbetering van de omgeving, waardoor het welzijn van de mensen verbetert wordt. Straten en pleinen met bomen zijn een stuk aangenamer dan straten en pleinen waar bomen ontbreken.