Bouwbiologie: wetenschap naar praktijk

Carolien Schooneveld en Jan Hulsbos

Jan Hulsbos

Voor de Bouwbiologie is de natuur de maatstaf. Meten=weten, met reproduceerbare meettechnieken en natuurwetenschappelijk onderbouwd. Gezondheid in de gebouwde omgeving en over het werkveld van de bouwbioloog betreft een drietal gebieden:

-velden en straling
-schadelijke stoffen en binnenklimaat
-schimmels, bacteriën en allergenen

ventilatie
Een mens in rust heeft 50m3 verse lucht per uur nodig, met minimaal een ventilatievoud van twee. Dat houdt in ook ‘s nachts een raam op een kier open. Eigenlijk dient lucht binnen in huis de buitenluchtkwaliteit te benaderen.

stofzuigen
Schimmels komen voor onder vochtige, warme condities met een voedingsbodem. De huisstofmijt is de beste vriend van de schimmel, een matras zit er vol mee vanwege de combinatie vocht, temperatuur en huidschilfers als voedingsbodem. Regelmatig stofzuigen is een remedie, met een centraal-stofzuigsysteem of anders tegelijkertijd een raam openen om stof verplaatsen te voorkomen.

Lichtkwaliteit
De volgende lampprincipes (met afnemende lichtkwaliteit) passeren de revue:

gloeilamp: thermische straler met continue spectrum overeenkomend met daglicht
halogeen: thermische straler met continue spectrum, iets minder rood
spaarlamp: discontinue spectrum, met lichtflikkering, niet conform daglicht
ledlamp: quasi continue spectrum, gedeeltelijke flikkering, te hoog aandeel blauw

Uit celonderzoek blijkt dat als algemene stelregel geldt: blauw licht =schade en rood licht =reparatie.
Een herkenbaar verschijnsel is dat het werken achter het blauwachtige licht van een computerscherm slaapproblemen veroorzaakt. Met gratis software via https://justgetflux.com kan het blauwe licht in het scherm gefilterd worden. Door een beeldscherm op 100% helderheid zetten wordt modulatie in het licht voorkomen.

Carolien Schooneveld

Het verhaal wordt vervolgd met uitleg van de elektromagnetische velden, ofwel straling. Hoewel dit nog niet algemeen erkend wordt is elektromagnetische straling volgens Carolien een milieufactor. Net als bijvoorbeeld geuren, allergenen, ultralaag geluid, darmbacteriën of emoties! Deze oefenen allen hun invloed uit op het centraal zenuwstelsel van de mens.
Een diagram laat de verdeling zien van alle frequenties, waarvan gebruik gemaakt wordt door mensgemaakte techniek. Van de extreem lage frequenties (ELF), via de radio- en microgolven en infrarood, naar het zichtbare licht. Vervolgens de hoogfrequente UV- en röntgenstraling.

De top3 van de gevaarlijkste stralingsbronnen in huis zijn de WIFI-router, de draadloze DECT-telefoon en de mobiele telefoon. Verder kunnen we van buitenaf in de woning last hebben van de DECT-telefoon en WIFI-router van de buren. En natuurlijk van een in de omgeving aanwezige zendmast of hoogspanningsmast.
Bij woninggerelateerde gezondheidsklachten van mensen wordt als eerste de aarding of aardpen gecontroleerd, aangezien deze meestal laagfrequente zwerfstraling de woning binnenleid. Hiertegen is een goede remedie om bij nieuwbouw bij wijze van voorzorg eerst een proefaarding uit te voeren.

Dan passeren nog een hele serie potentiele boosdoeners de revue. Zoals draadloze zenders van aanwezige domotica en de “slimme” energiemeter. Deze laatste meet en zend ongeremd. Maar je mag altijd weigeren om een slimme meter te laten plaatsen! Of als hij al in een nieuwbouwwoning zit, is het raadzaam de zender van het apparaat ter plekke te laten uitschakelen (en dit natuurlijk ook met een stralingsmeter te controleren). Als je analoge elektriciteitsmeter echt helemaal op is is het laten plaatsen van een digitale meter een heel eenvoudig alternatief.

Allerlei traploos regelbare techniek, zoals een boormachine, een modulerende HR cv-ketel, een telefoonoplader of de omvormer van de photovoltaische zonnepanelen op het dak zijn potentiele stralingsbronnen in huis. Als de omvormer van de PV-installatie in de onmiddellijke leefomgeving zit is de oplossing om er een demper achter te plaatsen.

Het koken op gas blijft kwalitatief het beste, maar infrarood of een keramische plaat zijn goede alternatieven. Koken met inductie is echt af te raden, vooral in het geval van zwangere vrouwen. Deze moeten ook beslist afzien van het werken met een laptop op schoot, of van zogenaamde pret-echo’s.

Het probleem met alle genoemde apparaten wordt toegelicht aan de hand van twee grafiekjes, waarbij op de eerste is te zien hoe vroeger de stroom uit het elektriciteitsnet zich vertoonde als een gave sinusoïde. De huidige grafiek vertoont een onregelmatig afgetopte nauwelijks als golfbeweging herkenbare lijn, veroorzaakt door de digitale techniek van alle moderne apparatuur: vele digitale pulsjes die de netspanning beïnvloeden. Dit verschijnsel wordt “dirty power” genoemd. Het uitzetten van de apparaten die de gepulste velden veroorzaken is dan dé methode om mensen die last hebben van elektromagnetische straling te helpen.

Globaal zijn er 2 principieel verschillende soorten gezondheidsschade tengevolge van straling.

1. lange termijn verschijnselen: DNA-schade, zoals kanker
2. korte termijn verschijnselen: elektrogevoeligheid (EHS)

Circa 5% van de bevolking is inmiddels elektrogevoelig en wordt ziek, met als verschijnselen het chronisch vermoeid zijn, geheugen- of concentratiestoornissen, hoofdpijn, slaapprobleem en hartritmestoornis. Maar het mooiste kenmerk bij deze korte termijn klachten is dat, als je de bron waardoor de EHS zich manifesteert weghaalt, de klacht ook weg is.
Voor de EHS klachten hebben artsen nog geen aanwijsbare diagnose ontwikkeld. Bij stralingsonderzoek is een beproefde werkwijze om het patroon van de klachten proberen te ontdekken. Testen of het uitzetten of op afstand zetten van apparaten verschil maakt.

Om beter te slapen zijn er tips:
plaats bekabelde telefoon en internet
‘snachts Dect-apparatuur en Wifi-router uitzetten
kies voor ‘Eco-modus-plus’ Dect en Eco-Wifi
bel met bedraad oortje (airtube) / zet ‘snachts mobiel uit (of in vluchtmodus)
geen wekkerradio met draad naast het bed
zet‘snachts de stroom uit.

Verdere maatregelen bij serieuze problemen zijn:
volg de gratis beschikbare tips
laat een professionele stralingsmeting uitvoeren
vraag om rapport met praktisch advies
vermijd stralingsbronnen
vervang stralingsbronnen
scherm stralingsbronnen af

Meetdemonstratie

Jan Hulsbos trakteert ons tussendoor nog op een demonstratie van een aantal op het podium geplaatste apparaten om de theorie toe te lichten. Oa. de Dect-telefoon, de babyfoon, Wifi-router, dim-apparatuur, de laptop…
Van alle genoemde lamptypen worden de stralingsverschijnselen gedemonstreerd, waarbij bovendien met een prisma ook het gedeelte van het aanwezige lichtspectrum van de lamp kan worden waargenomen.
En nog een laatste tip: verlichting op gelijkspanning veroorzaakt nog de minste stralingsproblemen.
Al met al een heel leerzame avond.

verslag door: Peter van der Cammen