Een week na de bescheiden viering van ons negende lustrum interviewt jullie reporter lid nummer één. Weinigen kennen hem, maar hij is energiek levendig! Een man naar mijn hart: origineel, zichzelf, idealist, dromer én vooral doener:
Jan van der Linden: maatschappelijk ingenieur
Wie ben ik:
Jan van der Linden, geboren op 6 januari 1949. Een STEENBOK: Die zit meestal op grote hoogte in zijn eentje te koekeloeren. Samen met mijn tweelingzusje Ineke kwam ik ter wereld maar zusje heeft slechts één etmaal geleefd. Ik heb een dochter die gelukkig het VrijeSchool Onderwijs heeft kunnen volgen in Den Bosch en de bovenbouw in Nijmegen.
Wat doe ik?
Zoeken!
Zoeken naar mijn zusje Ineke, zoeken naar de zin van het leven. Zoeken naar zinvolle invulling. Wat mis ik in dit leven, wat kan mij helen?
Dat klinkt spiritueel, vertel verder Jan!
Geboren werd ik in het dorp St Michielsgestel, net onder ‘s-Hertogenbosch, waar mijn vader’s opa als timmerman in 1918 een bouwbedrijfje begon voor zichzelf. Uiteraard gingen zijn volwassen geworden zonen ook in het bedrijf werken, waaronder mijn vader. In ons gezin had ik de meeste aanleg voor techniek en zodoende lag na de HBS-B een bouwkunde studie voor de hand. Meteen in het eerste jaar in 1968 begon ik met de Transcendente Meditatie van de toen wereldbekende Maharishi Mahesh Yogi. De studie wilde niet vlotten en zodoende heb ik een kans aangegrepen om met vriendin Tineke naar Mallorca te vertrekken om bij deze TM-beweging te gaan werken. Daarna heb ik een jaar als TM-leraar gewerkt in Brabant.
En jouw studie dan?
Ik kan helemaal niet kan tekenen en/of schetsen, daardoor lukte het niet het eerste jaar af te ronden. Ik ben een doener. Creatief in iets opzetten.
Waarom ben je VIBA-lid?
Omdat ik mede-oprichter was van de vereniging in 1976.
Dat zit zo:
Tijdens dat jaar als TM leraar hoorde ik van ene “Peter Schmid” aan de THE (nu TUE) die wel een beetje op een yogi leek en ook nog aan de Bouwkunde-afdeling professor bleek te zijn. Gesprek gehad. Wegens India en Meditatie klikte dat. Ik weer perspectief in voortzetting studie. In het laatste jaar van mijn studie hebben we de VIBA opgericht.
Net voor het afronden van mijn studie had ik óók al een coöperatief bouwbedrijf opgericht: De BABC, met twee poten:
# Arbeiders zelfbestuur, dus – niet toevallig – opgericht op 1 mei ’77, de dag van de Arbeid.
# Gezond bouwen.
Kun je ons vertellen over het roemruchte ‘kasteel (Nieuw)Herlaer”?
Mijn vader kocht eind ’77 het zogenaamde kasteel Nieuw Herlaer in het gehucht Halder bij St Michielsgestel. De foto toont het toenmalige aanzicht. Ik verhuisde daarheen en kon er onze BABC huisvesten: de Biologische Architectuur Bouw Coöperatie. De VIBA is er ook snel bij ingetrokken. We hebben daar volop kunnen experimenteren, iedereen was welkom.
De BABC had alle aandacht nodig, dus voor de VIBA had ik te weinig tijd. Ik regelde alles wel, maar niet inhoudelijk. Mark Stalpers, Joos Hamer en Noud te Riele hebben daar veel werk verzet. Via subsidieregelingen konden we ze zelf een jaar in dienst nemen. De gebouwde lemen hut kreeg landelijke bekendheid.
Tijdens onze VIBA45 viering hoorde ik al hoe all-round je bent. Wat mag ik daarover optekenen?
Bij de BABC heb ik een kleine tien jaar gewerkt. Als initiatiefnemer kun je dat ook niet langer volhouden omdat een groeiend bedrijf een andere organisatie behoeft. Na de BABC heb ik van alles gedaan, een beetje bouwkundig gerelateerd. En de mede-oprichting samen met stichting MEMO in 1980 van de stichting ‘MW2’: Mens- en Milieuvriendelijk Wonen en Werken. Wij gingen altijd brood halen bij De Kleine Aarde. Wegens de TM wilde ik wel weer eens naar India. Via via heb ik daar vele jaren tijdens de Nederlandse wintermaanden gewerkt. Kleine kostschooltjes voorzien van fatsoenlijke sanitaire voorzieningen. En heel belangrijk: meisjes kregen daar intern les. Je ziet nu in Afghanistan hoe het fout kan gaan. Vrouwen zijn in staat de wereld te veranderen, mannen maken ‘m kapot. Dus geef ze scholing!
Toen ik je belde, bediende je de Noordersluis bij Utrecht. Hoezo?
Mijn ouders kochten een motorbootje en ons gezin ging daarmee de weekenden varen in en om het Land van Maas en Waal. Zelf bouwde ik een kajuitzeilbootje waarmee ik toen al tot in Denemarken ging zeilen. Varen heeft me altijd getrokken. Nu werk ik nog wat als binnenvaartschipper en pontschipper(veerman) óp het water en als sluiswachter áán het water.
Ik woon sinds kort op een heel mooie plek bij Herpen in een huis dat Renz Pijnenborgh 25 jaar geleden “voor mij heeft gebouwd”. Ik kan moeilijk alleen zijn, maar in dit paradijselijke hutje op de hei lukt dat prima.
Waar gaat het met de VIBA naar toe?
Geen idee. Maar wel fijn jullie weer te ontmoeten en waar te nemen dat jullie jongeren inspireren. ELKAAR ZIEN EN ONTMOETEN; Dat inspireert de wereld óók!
Er zou echt weer iets als de VIBA-Expo moeten komen. Ja, je kunt alles vinden op internet, maar je kunt niks fysiek waarnemen. Ik was onlangs in de Fundatie te Zwolle: een boeiende expositie ‘Biobased Creations’. Super interessant. Maar toen ik wilde voelen , kwam er meteen een suppoost aanlopen: “Meneer dat mag u niet aanraken!” Huh….Je moet dat toch kunnen voelen, ruiken, beleven?!!
“Dus Wilco: dóórzetten jouw droom! Ik ga je volgen.”
Wilem’s doorgeefvraag luidde:
VIBA kan een organisatie zijn als inspiratiebron voor nieuwsgierige studenten zoals Adriaan van Mierlo vele jaren mee heeft gewerkt in de VIBA-EXPO ….maar dan moet een aantal leden zich concentreren op de toekomst als vrijwilligers om daar hun schouders onder te zetten zoals Chris Posma, Renz Pijnenborgh, John Olie en Michiel Haas
Wie willen dat ?
Antwoord Jan:
Eigenlijk kan hier mijn antwoord op de vraag waar het met de VIBA naar toe gaat. De VIBA is uitermate belangrijk als instituut om de wereld te laten weten hoe het bouwen moet: Door ontmoeting en inspiratie. Dus…. ga zo door!!!
Jan, welke is jouw doorgeefvraag?
Er zijn voor mij indachtig “Gezond Bouwen en Wonen” drie momenten/plekken geweest waar de “VIBA-geest” uit de fles kwam:
# Mijn studietijd aan de bouwkunde-afdeling in Eindhoven. Peter Schmid met zijn geëngageerde studenten
# Nieuw Herlaer te St Michielsgestel: de ruïne die ons tijd, ruimte en lucht bood om te pionieren. BABC, de leemhut, het vliegerfeest
# De VIBA-expo in ‘s-Hertogenbosch waar je de onderwerpen kon zien, voelen en ruiken, dus beleven.
Hoe krijgen we nu in onze (digitale) wereld de geest opnieuw uit de fles????
De epiloog
Dit interview gesprek toont een bevlogen idealist. Een dromer die vooral doet. Achter de schermen, vaak belangeloos. Een bescheiden man: “Ik hoef niet op de foto’s, oké die bij ANNE mag je gebruiken waar ik op de voorste rij zit, in de groep.” “Ik vind een foto van Herlaer véél meer zeggen over mijn rol binnen de VIBA.”
Hij noemt zichzelf een faciliteur, een mogelijk-maker, voorwaarden scheppend. “Ik geef graag weg, altijd voor een ander. Daar ben ik ook wel op stuk gelopen hoor, overspannen geraakt. Ik zoek naar oplossingen. Ik had de problemen al opgelost voordat ze er waren. Soms kun je beter iets laten ploffen in plaats van te blijven redden. Het is goed soms een probleem het probleem te laten zijn. Laat er maar een crisis komen. In het belang van het ideaal ging ik over mijn grenzen. Maar ach… als een schip op de klippen loopt, hoeft het nog niet te zinken.”
Logisch dat de VIBA hem ooit tot ere-lid benoemde. Al was hij nooit architect. Daarom wil hij wel betiteld worden als maatschappelijk ingenieur. Jan van der Linden is zich bewust dat hij de wereld positief kan beïnvloeden. “Water is mijn inspiratie, verveelt mij nooit. Het is altijd aan het veranderen.”
Dankjewel Jan!
Daar past dit lied van Bram Vermeulen bij: