Kennisproductiviteit en de fysieke omgeving
Ratio of onratio
door Iris Bakker
We leven in het kennistijdperk dat wordt aangevoerd door onze Ratio. Al in onze schoolse jaren ligt het accent op het IQ. Het stellen van de ‘ waarom vragen ‘ siert onze kindertijd, maar wordt al snel overschaduwd door de ‘omdat’ antwoorden die een normatieve grondslag hebben. ‘Zo doen wij dat altijd’ wordt ons vaak gezegd. Kennisproductiviteit vraagt echter om uit ons patroondenken te stappen, over muren te kijken tussen de verschillende kennisdisciplines vanuit een open mindsetting. Interessant is het dan te kijken hoe bepaalde kenniswerkers excelleren: van Nietzsche tot Robbert Dijkgraaf, van Plotinus tot Rinnooy Kan en van Goethe tot Janine Benyus. Waar zit de kracht en wie zijn waarom in staat te spelen met kennis?
Iris Bakker is na tien jaar werkzaam te zijn geweest binnen het vastgoed beheer van het Ministerie van Defensie en acht jaar binnen huisvestingsbeleid bij een ingenieurs- en architectenbureau, bezig met een promotietraject aan de TU Delft. Bij Industrial Design en Real Estate & Housing doet zij onderzoek naar de effecten van de fysieke omgeving op productiviteit. Via haar virtuele huis op de website www.levenswerken.eu draagt zij kennis uit over de omgeving en toont daarmee kansen die de leefomgeving kunnen optimaliseren.
Verslag
door: Arjo Storm
Iris Bakker is bezig met een promotietraject aan de TU Delft. Zij doet onderzoek naar de effecten van de fysieke omgeving op de productiviteit en concentreert zich daarbij op kleur. Hierbij spelen vele aspecten een rol, zoals fysica, psychologie, fysiologie, neurologie, cultuur en taalontwikkeling.
In haar lezing neemt zij ons mee langs alle facetten van de productiviteit. Wat is productiviteit, waarom wil je productief zijn en op welke manier kan de productiviteit verhoogd worden. Over dit onderwerp zijn talloze boeken geschreven en onderzoeken gedaan.
Met de benen op de bank heeft zij al deze boeken en onderzoeken gelezen. Enkele hiervan zijn: Goleman, Csikszentmyhalyi, Ford, Gardner, Dijksterhuis, Nietzsche, Dijkgraaf, Rinnooy Kan, Goethe, Benyus, etc. In het boek ‘De Breinwerker’ worden ze allemaal genoemd.
Wat is productiviteit? Productiviteit is waarde of energie toevoegen aan een product. Dit geeft het product een hogere orde, vergelijkbaar met de 2de wet van de thermodynamica.
Waarom wil je productief zijn? Uiteindelijk komt het erop neer dat we gelukkig willen zijn. Om dat te bereiken hebben we doelen nodig. Doelen die aanspraak maken op onze talenten en zin geven aan het leven. Het stellen van doelen is vergelijkbaar met waarde of energie toevoegen aan een product.
Bij het verhogen van productiviteit wordt vaak gekeken door een technische bril. Hoe is de spraakverstaanbaarheid, de luchtkwaliteit, de hoogte van scheidingswandjes, etc. Belangrijker is het om uit te gaan van de mens en dan met name van het brein. Geluk, motivatie, geestelijke energie, communicatie, emotie en creativiteit zijn dan factoren die bekeken moeten worden. EQ tegenover IQ.
Het onderbewustzijn is een factor die bepalend is voor de creativiteit en beleving van de omgeving:
- creativiteit – als we lopen heeft een deel van de hersenen de vrijheid om nieuwe verbanden te leggen. Het onderbewuste kan ongehinderd aan het werk.
- communicatie – werken in teams. Huidige e-mail gedrag werkt niet bij creatieve processen. Communicatie bestaat voor meer dan 50% uit non-verbale aspecten.
- concentratie (flow) – harmonieuze open omgeving i.p.v. concentratiecellen. Denkruimte vraagt om hoofdruimte dus hoge plafonds.
De kenmerken van een productieve werkomgeving voor de mens zijn:
- orde en harmonie – oriëntatie in een ruimte, daglicht;
- variatie – zoals in muziek;
- natuur – vorm van kastanje weerspiegelt zich in vorm van de boom.
Met een beschrijving van de 12 zintuigen van Steiner komt Iris uit bij de werking van het oog en het beleven van kleur. Kleur wordt onbewust waargenomen en het effect op de productiviteit is een samenspel van alle hiervoor genoemde factoren.