VIBA Café 1 april door Holland Houtland over opschaling van biobased bouwen. Een presentatie over het stimuleren en de implementatie van biobased bouwen in de praktijk.
Holland Houtland (HH) is een onafhankelijke netwerkorganisatie, een bedrijf met als doel om biobased bouwen op te schalen. Zij houden zich bezig met het afstemmen van vraag en aanbod op het gebied van biobased bouwen voor projecten in de woning- en utiliteitsbouw.
Het bedrijf bestaat uit Sandra Nap en Chantal van Schaik. Beiden hebben 15 jaar ervaring in diverse energietransitie projecten zoals het verduurzamen van woningen, bedrijventerreinen en mobiliteit. Zij willen op een positieve manier impact maken door de transitie zo makkelijk mogelijk te maken en doen onderzoek, marktanalyses en maken allianties. Hierbij kijken ze voor alle stakeholders in de bouwketen wat er nodig is om de opschaling van Biobased bouwen tot een succes maken.
Mei vorig jaar hebben zij “Kraak de crisis” gewonnen. Een Crowdsourcing wedstrijd om Nederland duurzamer uit de Coronacrisis krijgen. Met Biobased bouwen kan je de wooncrisis, de energiecrisis, de stikstofcrisis en de economische crisis oplossen.
Het doel van HH is om in 2030 50% van alle materialen in de bouw biobased is!
De reden voor deze invalshoek is de grote impact van bouwen met hout en andere biobased materialen op het behalen van de doelstellingen van het klimaatakkoord.
Hoe opereert Holland Houtland?
Schaken: er vallen milieurapporten van de klimaattafel af, klimaatdoelen gaan niet gehaald worden. Hier zit politiek achter en dit spel moet gespeeld worden om positieve doelstellingen op de agenda te houden!
Racen: HH wil snel, per direct, opschalen. Volgens een Nibudrapport is van alle nieuwbouwprojecten 2% houtbouw en 0,1% biobased. HH werkt eraan om dit hard te laten stijgen.
Samen!: vanuit netwerkorganisatie met alle partijen samenwerken en allianties bouwen. Snel schakelen en leren van elkaar. Hierbij maakt HH het biobased aanbod inzichtelijk en wat hiervan de voordelen zijn. HH verzorgt een biobased bedrijvengids, en maakt marktanalyses. Een belangrijk aspect waar HH de stakeholders van projecten in ondersteund is het vasthouden en daadwerkelijk realiseren van de biobased doelstellingen van een project.
Hoe kunnen we opschalen vanuit onze filosofie, werkwijze, transitiedenken en het bleeding neck principe?
Bleeding neck principe houdt in dat je op zoek gaat naar de factoren die de grootste schade aanrichten en waar je als eerste ‘levensreddende’ maatregelen moet nemen. Als voorbeeld noemen ze dat het vervangen van de bestaande bouw door biobased bouwen in de komende 10 jaar c.a. 50 megaton CO2 bespaart en het verduurzamen van de bestaande woningvoorraad slecht 3,4 megaton.
Daarnaast brengt HH nieuwe perspectieven in beeld om zo het oude perspectief op duurzaamheid te kantelen. Ze presenteren gerealiseerde projecten aan gemeenten. Hiermee wordt de beeldvorming bij de overheid veranderd en komt er beweging naar een duurzamer bouwproces.
De biobased uitganspunten zijn de laatste jaren uit het zicht geraakt en worden door HH weer op de agenda gezet. Ze hebben een eigen piramide opgezet voor een natuurlijke kringloop van materialen:
- Zo min mogelijk massa/gewicht
- Beperk gebruik van eindige grondstoffen
- Gebruik (snel) hergroeibare grondstoffen
- CO₂ opslag en vasthouden in materiaal
Hierbij komt naar voren dat het gewicht van hout minder positief is t.o.v. hennep, vlas e.d. dan in rapporten van het TNO. Er wordt gewerkt aan het beeld dat biobased bouwen meer is dan houtbouw alleen.
Bij welke projecten past biobased bouwen?
De geschikte projecten worden door HH opgepakt om uit te voeren. De behoefte van de markt staat hier bij voorop.
Voor opdrachtgevers zijn de voordelen die je kunt behalen met biobased bouwen vaak nog nieuw en onbekend. Bijvoorbeeld het lichtgewicht optoppen van gebouwen, waardoor o.a. minder werkzaamheden in de grond nodig zijn (met veel kabels en leidingen) in binnenstedelijke gebieden.
Ook lokaal grondstoffen kweken maakt onderdeel uit van het biobased bouwen. B.v. lijnzaad verbouwen voor het maken van verf. Dit staat nog in de kinderschoenen, maar het kan verder uitgebouwd worden.
Momentum & zichtbaarheid:
Tijdens de presentatie (online terug te zien in via de website van de VIBA en op YouTube) geeft Sandra Nap een toelichting op diverse projecten waarin ze participeren met alle partijen uit de bouwketen.
ONCRA Tool:
Het ONCRA model helpt bij besluitvorming door management van overheid, investeerders en projectontwikkelaars.
Het is ontwikkeld voor en ingezet door de Provincie Zuid-Holland en de ASN Bank.
Met ONCRA kunnen organisaties zien hoe zij CO₂ uitstoot kunnen compenseren met biobased bouwprojecten. Het laat zien wat er gebeurd met het welzijn, gezondheid, stikstof, biodiversiteit, CO₂ en financiële haalbaarheid van een project. In het ONCRA rekentool krijg je een traditioneel gebouw afgezet tegen een zelf samengesteld biobased gebouw.
Momenteel worden voorbeeld projecten doorgerekend om het vergelijk inzichtelijk te maken. Holland Houtland houdt zich aanbevolen voor het aanmelden van projecten om deze door te rekenen.
De financiële berekening moet volgens Holland Houtland veranderen. In de huidige situatie wordt de waarde van CO2 opslag en stikstof reductie niet meegenomen. Als dit wel wordt meegenomen vallen de financiële verschillen grotendeels weg. Dit is wel te realiseren door b.v. CO₂ te verrekenen met een financieel tarief.
De regionale gebiedsontwikkeling gaat over meer dan financiële zaken alleen. HH brengt de maatschappelijke waarden naar voren. Er wordt ingezet op gezamenlijke financiering van maatschappelijke partners en commerciële partners op basis van vertrouwen.
