Als verslaggever is het aanstekelijk iemand te interviewen die (huh, in alle onbescheidenheid) ook barst van het enthousiasme. Dat houdt lekker de vaart erin. Na beantwoorden van mijn standaardvragen waren we telefonisch ook precies in een half uur klaar. Wie had ik aan de lijn? Jullie kennen hem al als gastheer tijdens ons VIBA-café op locatie bij zoop „De Ceuvel“ en „Schoonschip“ in Amsterdam Noord:
Wouter Valkenier – sociaal architect in hart en nier
Wie ben je?
„Wouter Valkenier, Project Booster / architect / stedenbouwkundige (Amsterdam).“
Wat doe je?
„Ik streef ernaar om architectuur te creëren die niet alleen visueel aantrekkelijk is, maar ook diep geworteld is in de context, ecologisch duurzaam en ook betekenisvol voor de (creatieve) gemeenschappen die het bedient.“
‘Van de redactie’…
Uw redacteur vraagt door op het begrip ‘Project Booster’ om vervolgens getuige te zijn van een bevlogen uiteenzetting waar zelfs de interviewer met moeite tussen komt….
„Het gaat erom dat je projecten zelf initieert. Niet alleen op gang brengen maar ook op gang houden. Zo’n project als Rorik dat heeft jaren geduurd voordat de realisatie op gang kwam. Dat je blijft dóórgaan met een plan ook al is er geen opdrachtgever. Je moet er vol voor gaan, anders lukt dat niet, in tegenstelling tot een opdracht die je krijgt als architect / landschapsontwerper. Heel veel bureau doen dat, maar dan via competities. Het risico is dan beperkt.“
De aanhouder wint door samenwerking
„Bij Rorik was er een idee om weiland met monocultuur om te vormen tot een recreatiegebied voor de omringende gemeenten onder supervisie van de provincie. Toen kwam er een nieuwe politieke partij die de stekker eruit trok, want het zou teveel geld kosten. Intussen waren wel alle agrariërs uitgekocht. Onder voorwaarde dat het publiek zou blijven werd het ‘in de markt’ gezet. De prijsvraag daarvoor werd gewonnen door Studio Valkenier vanuit onze ervaring met De Ceuvel. We hebben het vanuit het niets uit de modder getrokken. Door goede samenwerking (camping, restaurant, landschap, wijngaard, en andere ondernemers onder een stichting) is het een succes geworden. Kijk naar ‘Herenboeren’: vergelijkbaar concept.“
Even terug naar de persoon:
Geboren 1977, partner van Mijke de Kok (op Rorik ‘n theatertje gebouwd met stoelen in het weiland en daar getrouwd), vader van drie dochters (12-8-6). Mijke is ook architect bij Studio Valkenier en tevens coördinator van de beroepsopleiding PEP waar afgestudeerde architecten beroepservaring opdoen.
Waarom ben je VIBA lid?
„Ik vind het interessant om plekken te creëren waar je vrolijk van wordt omdat je in een andere mindset komt. Plekken waar je makkelijk met elkaar in contact komt, verbonden met het groen en met om je heen gevonden materialen, die een nieuw verhaal vertellen. Volgens mij kan ik bij de VIBA deze interesse delen met andere leden.“
Wouter kent de VIBA pas sinds vorig jaar
„Sandra Risseeuw attendeerde mij. Ik ken haar al heel lang. Leuk verhaal: we hadden een loods anti-kraak in Amsterdams havengebied. Daar gaven we een Sociale Innovatie Safari. We hadden allerlei mensen uitgenodigd te komen met gebruikte bouwmaterialen. Toen reed Sandra voor met een achterbak vol oude tapijttegels. Ze vroeg mij voor een lezing bij de VIBA.
Inmiddels leerde ik via Sandra ook Gabriela kennen, die nu haar studio ‘Vitaal Architectuur’ boven ons kantoor heeft op ‘de Bret’ naast station Sloterdijk in de rode containers.
Waar gaat het met de VIBA naar toe?
„Biobased bouwen zal de standaard worden en de VIBA beschikt over veel kennis. De VIBA zal als kennisbank gaan fungeren.“
Hoe zie je dat voor je?
„Er is veel kennis op bepaalde plekken maar bij voorbeeld nog niet bij overheidsinstanties. In hun ogen is het te spannend, te risicovol of nog niet gecertificeerd. Ik denk dat dat heel snel gaat veranderen. Zo kunnen agrariërs nu bouwmaterialen laten groeien. Dat er steeds meer prefab wordt gebouwd waar je makkelijker onder controle ook bio-based kunt bouwen. Door standaardisatie de gezond materialen automatisch toepassen. Die kennis zit bij de VIBA. Ik weet niet hoe in dit kennislandschap de VIBA zich verhoudt tot universiteiten of tot andere ‘Gideons’.
Wat ik zelf interessant vind: het Deense architectuurcentrum https://dac.dk/en/ Zij publiceren regelmatig op LinkedIn materiaalstudies.“
Wat is jouw antwoord op de doorgeefvraag van Arjen Kiers:
Ik heb soms het idee dat de kennis over Bio-Logische Architectuur zich veel sneller ontwikkelt dan dat de maatschappij het kan toelaten. Er is zoveel kennis en we moeten al blij zijn als er (gewone) houten huizen gebouwd worden. Hoe dichten we dat gat?
Door opdrachtgevers (overheid) te stimuleren en inspireren met goede voorbeelden van bio-bouwen.
Het gaat erom dat men geen risico wil lopen door iets onbekends te gaan doen…Maak bio-based bouwen bekend!
En welke is jouw doorgeefvraag?
Er is veel vraag naar woningen en naar de bescherming van bestaande natuur en groenstructuren. Op welke manier kan bio-based bouwen aan een harmonieuze manier bijdragen deze tegenstellingen samen te brengen?
In de nazit komt nog veel ter sprake…
Nederland wemelt van de bottom-up initiatieven, broedplaatsen. Hoeveel zullen dat er wel zijn? Wouter weet elke stad wel één of twee. „In Amsterdam ben je officieel een broedplaats als je er subsidie voor krijgt. Hier zijn dat er al zeker vijftig! Onze huidige werkplek ‘de Bret’ is geen officiële want we krijgen geen subsidie.“
Wouter vertelt over zijn hobby’s: in de winter schaatsen op de Jaap Edenbaan. Elke zondag sporten met de buurt: bootcamp en zwemmen in het kanaal waar we wonen.
Hij houdt van strips en street art. Op het Straatkunstmuseum mag je zelf op de buitenmuur je graffiti schilderen. Kayla Mahaffey is zeer de moeite waard!
Wat lees je nu? ‘Een vlecht van heilig gras’ door Robin Wall.
Hé Wouter, tot slot, vertel nog eens iets over jezelf wat nog niemand weet.
Tjeetje, moeilijke vraag. Oké oké Wilco: „Ik ben dol op de vrouwelijke NBA. Mijn dochter speelt basketbal en we zijn beiden fan. Caitlin Clark is de nieuwe Michael Jordan. Plotseling trekken deze vrouwen in Amerika miljoenen kijkers.“
Een andere ‘rare passie’ van Wouter : hij spaart tekeningen van Janny Kuiper over het Nederlandse landschap.
Tot slot: Wat is je grote droom over tien jaar? „Dat Rorik een tuinstad-voorbeeld is hoe je cultureel en sociaal omgaat met stad en land naar de ideeën van Ebenezer Howard.“
Dankjewel, weer wat gebioleerd!
Amsterdam/Zeist
Wilco Machielse