Ad de Vrieze: VIBA’s Integraal Sociaal Chroniqueur
Na alle bestuursleden nu de beurt aan het nèt-niet-bestuurlid, in 2014 (1 mei) begonnen met de maandelijkse VIBA nieuwsbrief in het besef dat je met nieuwe media jongere generaties kunt bereiken. Hij is jong van hart, knijpt een licht geërgerd oogje dicht als wij de deadline overschrijden en is altijd present tijdens de VIBA-café’s.
Wie ben je?
“Heb je even? Ik ben Ad de Vrieze (’52), gepensioneerd architect. Via HBS3, MTS, HTS en Academie van Bouwkunst. Altijd geïnteresseerd in ‘het wonen’ waarin de mens centraal staat. Via bewonersondersteuning (v.a. ’76), naar stadsvernieuwing en herbestemming van grote panden vanuit een collectief (v.a. ‘80) werd ik in ‘92 zelfstandig en werkte meer met particuliere (ver)bouw van woningen.”
Die foto-collage, wat is dat?
“Ik ben wel zo nuchter dat het bewaren van allerlei dossiers en foto’s voor de toekomstige historie nutteloos is. Daar zit niemand op te wachten. Dus verzamel ik de mooiste herinneringen uit mijn vak in een fotoboek van 66 pagina’s met deze collage als hardcopy omslag.”
Sociaal gedreven
Al na zijn HTS en tijdens zijn studie aan de Academie van Bouwkunst begon Ad in achterstandswijken mensen te helpen tegen huurverhogingen van slechte woningen. Samen met acht even betrokken studiegenoten richtte hij het“ BOK” op: Bosch’ Ontwerp Kollektief. Zij hielden de woningen met lage huren in stand door ze te verbeteren met groot-onderhoud en met isolatie en nieuwe installaties woonlasten te verlagen. Zelfs gekraakte panden werden zo gelegitimeerd en vóór sloop gered.
Ad, jij begon daarna je eigen bureau: ‘Architectuur Design’. Hoezo die naam? “
AD ja zo heet ik. Design heeft altijd mijn bijzondere belangstelling genoten, met name de industriële vormgeving. Iets moet niet alleen goed en comfortabel gebouwd zijn, maar mag ook een mooie vormgeving hebben. Wat was je eerste opdracht als zelfstandige? “Verbouw van de melkfabriek in Den Bosch 30 jaar geleden. Het is nu een complex atelierwoningen.” En je laatste? “De verbouwing van de serre aan een woning in combinatie met eco-verbeteringen en plaatsing van zonnepanelen.” Doorgevraagd naar een leuke herinnering vertelt Ad over klanten die na een paar jaar spontaan een brief stuurden dat ze nog steeds zo blij zijn met de door Ad aangestuurde verbouwing.
Veerkracht
Ja Ad, jij staat bekend als een veerkrachtig optimist. Welke is je meest slechte herinnering?
“Oh jé, dat was in 1985. Tijdens de herbestemming van een woningbouwcomplex in Breda werd ik tijdens verblijf in Suriname met aansluitend malaria-ziekbed ‘vervangen’ door de opzichter van de woningbouwvereniging. Hij gaf opdracht een gietvloer over houten balken te leggen. Toen ik terug kwam op (sic.) de werkvloer, werd ik gedwongen een extra staalconstructie aan te laten brengen anders zou de vloer instorten. Daarop werd ik juridisch aangesproken. Ik heb toen gemerkt hoe warm de collegialiteit van een kollektief kan zijn. Uiteindelijk wonnen wij de rechtszaak.
Wat doe je?
“Momenteel geniet ik van mijn pensioen met reizen (zie VIBA-website: de VS en Japan), stedenbezoek, dagwandelingen en relaxt lezen spelletjes of andere dingen doen, die ‘moeten’ gebeuren… als ik er zin in heb. Voor de VIBA verzorg ik de nieuwsbrief en bij de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch zit ik in een werkgroep om nieuwe plannen in het historisch centrum te volgen.”
Nooit een baas en toch pensioen?
“Haha, ik ben gelukkig niet geboren met een gat in mijn hand. De verkoop van mijn in de loop der jaren opgeknapte binnenstadswoning én de regelmatig aangeschafte lijfrentepolissen bieden voldoende aanvulling op mijn AOW.
Voor Karin (mijn verkering vanaf 2014 waarmee ik samen een appartement kocht) geldt hetzelfde. Wij kennen elkaar van de Eclips-reizen. Een zonsverduistering is een bijzonder natuurverschijnsel en een mooie aanleiding om een land te bezoeken. De SNP combineerde dat met twee weken cultuur en natuurwandelen. De eclipsreizen met veel sterrenwachten had onze interesse niet.
Vertel nog eens iets verrassends over jezelf.
De tango! Ik wilde het graag leren maar heb absoluut geen ritmegevoel. Dan ben ik ook nog eens doof aan een oor. Dus ik hoor geen stereo. De tango is heel subtiel; enerzijds moet je duidelijk leiden, maar ook goed volgen hoe de dame volgt en op de muziek reageert. Dat verhoudt zich lastig met mono-geluid van één kant. Ik ben wel een geduldig doorzetter dus het kwam goed.
Waarom ben je VIBA lid?
“Toen ik begin jaren ’90 de VIBA-expo bezocht, ontdekte ik dat de uitgangspunten die ik volgde binnen de stadsvernieuwing en woningverbeteringen aardig overeenkwamen. De ambachtelijke bouwkennis die nodig is om oude panden te verbouwen sloot aan bij wat ik daar zag. Gezonde materialen, verbeterd binnenklimaat en meer comfort met minder energieverbruik. De VIBA staat open naar elkaar om kennis te delen.”
Waar gaat het met de VIBA naar toe?
“Een aantal jaren geleden heb ik al gezegd dat we moeten oppassen om een oude-knarren-club te worden. Het bestuur zet zich daar ook voor in. De verhuizing naar ANNE in Utrecht bood een goede doorstart naar het bereiken van een groter en jonger publiek.”
Gaat dat lukken, Ad?
“Nou, als ik bekijk dat oproepen om ondersteuning zelden worden beantwoord, houd ik er nog steeds rekening mee dat op een gegeven moment de bodem bereikt is. De jongste vakgenoten communiceren heel anders. Die zul je toch op hun ‘eigen mediaplatforms’ moeten zien te bereiken.”
Ad verduidelijkt nog eens: “Toen we bij de VIBA-expo studenten als buren kregen, hoopten we meer jongeren bij de vereniging te mogen verwachten. Nooit gebeurd! De oude garde van de VIBA deed vooral aan navelstaren, was best in zichzelf gekeerd en niet gericht om ‘de markt’ op te gaan – met alle respect voor de enkelen die dat wel doen. De ouwe knarren staan nog met hun voeten in de leem, maar ik wil horen hoe het verder gaat. In de nieuwe tijd gebeuren er nieuwe dingen met andere materialen en technieken. De nieuwsbrief is een van de peilers waarmee we jongeren willen bereiken. We hadden die gast die stenen maakte van zout in de woestijn, maar zulke pareltjes willen we er meer van! Meer woonpioniers zoals in het café van 4 februari.”
We kletsen wat door over deze materie. Over het risico dat er geen vervanging is ‘ingeval dat’ voor het maken van de nieuwsbrief. Dienen we pro-actiever potentiële vrijwilligers gewoon klemmender te gaan uitnodigen?
Wat is jouw antwoord op de doorgeefvraag van Wilco:
Hoe zie jij een eigentijdse VIBA-expo?
“Mensen zoeken informatie via internet. Zo zou de website eigenlijk een soort VIBA-expo moeten zijn die zoveel mogelijk de aanwezige kennis en ervaring deelt, vragen beantwoordt en belangstellenden verder de weg wijst. Langs die weg komt men dan in aanraking met materialen en mogelijkheden voor de eigen situatie.”
Hé Ad, je begrijpt toch wel waarom ik deze vraag stelde? Ik hoor je niet over een fysieke expo?!
Ad doceert: “Mensen hebben iets in hun kop en gaan zoeken op internet. Ze willen alles zelf uitvinden. Daarna komen ze nader tot voorbeelden in de praktijk. Pas dán komt het tot voelen, aanraken, ervaren. En jouw woongezond experience.”
Dank je wel Ad. Nog een post-Corona-slotwoord?
“Ik heb in de nieuwsbrief en op LinkedIn al eens een oproep gedaan: Wat valt jullie op en wat betekent dat voor ons als ontwerpers; wat leren we hiervan? Nul respons! Ja, het is onvermijdelijk dat we uit Corona een les trekken, maar het is onduidelijk welke. Vervulling in de hoop van “dan wordt alles beter?“ Nou ik ben optimistisch maar niet naïef.”
Ad’s vervolgvraag ligt nu voor de hand:
“Hoe kunnen we jongeren meer actief betrekken in de VIBA met een toekomst.”